W.Minh Tuấn
Tôi vẫn từng ngưỡng mộ nước Mỹ là nước dân chủ, tự do nhất thế giới. Họ giàu mạnh nhất thế giới, họ có nhiều nhà khoa học nhận được giải Nobel nhất thế giới, họ có nhiều công ty lớn nhất thế giới, họ có nhiều trường đại học danh tiếng nhất thế giới, thu nhập bình quân đầu người cảu người dân Mỹ cũng gần cao nhất thế giới.
Thế nhưng dần dần tôi nhận ra rằng nước Mỹ không hoàn toàn tuyệt vời như tôi đã từng nghĩ.
Nước Mỹ là nước có nhiều tội phạm gần như nhất thế giới, và nhất là, có tỷ lệ người dân bị cảnh sát đánh chết cũng gần như cao nhất thế giới, chỉ thua vài nước lạc hậu kém phát triển ở châu Phi, châu Á, châu Mỹ La tinh.
Nước Mỹ giàu có, nhưng tình trạng các nhà giam, nhà tù của họ cũng tồi tệ gần như các nhà giam ở các nước kém dân chủ, tự do khác.
Nước Mỹ giàu có, nhưng số người Mỹ nghèo, không kiếm nổi 100 đô la 1 ngày đang ngày càng nhiều lên.
Có một điều hết sức đơn giản là tự do dùng súng là một nguyên nhân chủ yếu của các tình trạng tội phạm, bạo lực, giết người, nhưng người Mỹ không thể loại bỏ được cái quyền tự do dùng súng quái gở này.
Có thể nói cái quyền tự do-dân chủ ở Mỹ là quyền tự do-dân chủ quá trớn, nó quá mức cần thiết, nó trở thành một thứ “gậy ông đập lưng ông”, nó làm hại chính quyền lợi của người Mỹ.
Cả tổng thống Mỹ Bill Clinton, và tổng thống Obama, và nhiều tổng thống Mỹ khác đều muốn xóa bỏ cái quyền tự do dùng súng này, mà không được.
Thật là một thứ quyền tự do-dân chủ kỳ quái.
Có thể nói quyền tự do-dân chủ ở nước Mỹ đã bị mục ruỗng, bị bóp méo, và đang làm hại bản thân nước Mỹ, và mặc dù có nhiều người Mỹ muốn thay đổi nó, mà không thể được.
Có thể nói quyền tự do-dân chủ quá trớn ở nước Mỹ đã bị ung thư hóa, đã bị di căn, và vượt khỏi tầm kiểm soát của nước Mỹ, nó đang làm băng hoại cả xã hội Mỹ, và người Mỹ chỉ biết nhìn nó, mà không thể làm gì được.
Và bây giờ, cái việc xử lý vụ tai nạn máy bay Boing 737 MAX lại thêm một chứng minh nữa về sự băng hoại của công lý ở nước Mỹ dân chủ, tự do.
Trong năm 2019, có 2 vụ tai nạn máy bay, do máy bay Boing 737 MAX gây ra, đều do lỗi kỹ thuật của máy bay này, khiến cho 346 người bị thiệt mạng, kể cả toàn bộ phi hành đoàn. Công ty Boing đã thiết kế loại máy bay mới Boing 737 MAX, với hệ thống điều khiển tự động mà phi công không thể tự điều khiển được khi có sự cố, vì tất cả hoạt động của máy bay đã bị tự động hóa.
Nhưng các chức năng và thiết bị tự động hóa này của Boing 737 MAX có sai sót nghiêm trọng, nó làm cho 2 máy bay bị nạn này đột nhiên khi đang bay thì chúc đầu xuống đất, mà phi công muốn điều khiển nhấc đầu máy bay lên cũng không được.
Kết quả là 2 máy bay này đâm xuống đất sau khi cất cánh, và tiêu diệt tất cả phi hành đoàn cùng hành khách.
Các hộp đen trong 2 máy bay này đã làm rõ được nguyên nhân gây tai nạn của 2 máy bay này, nó đã ghi âm được hội thoại hoảng loạn của các phi công, khi họ cố gắng cho ngẩng đầu máy bay lên, thì chỉ 5 giây sau, máy bay lại chúc đầu xuống đất.
Thế mà giờ đây, ngày thứ ba, ngày 24 tháng 1 năm 2023, Bộ Tư pháp Mỹ đã đưa ra kết luận rằng công ty Boing không có gì sai cả, và không bị xử lý hình sự, mà chỉ bị xử lý hành chính, tức là trả tiền bồi thường cho nạn nhân, và nộp tiền phạt.
Trách nhiệm hình sự quan trọng nhất của các vị lãnh đạo công ty Boing là họ đã cố tình lừa dối, che dấu một loạt các thông số kỹ thuật của máy bay Boing 737 MAX, khi họ đệ trình đơn xin phép cho máy bay Boing 737 MAX được hoạt động, đệ trình lên cơ quan kiểm duyệt máy bay của chính phủ Mỹ.
Đó chính là vấn đề nghiêm trọng nhất.
Nếu Boing không che dấu bất cứ thông tin gì của máy bay Boing 737 MAX khi xin thông qua, mà sau đó máy bay bị tai nạn, thì lỗi của Boing sẽ nhẹ hơn, và gia đình các nạn nhân sẽ thông cảm, châm chước cho lãnh đạo Boing.
Nhưng không phải như vậy.
Boing đã lừa dối chính phủ Mỹ, đã lừa dối cơ quan kiểm duyệt hàng không Mỹ.
Thế mà giờ đây, Bộ Tư Pháp Mỹ đã đồng tình với sự sai trái của Boing, cho phép Boing được miễn trách nhiệm hình sự, chỉ bị chịu trách nhiệm hành chính mà thôi.
Điều đó giống như là kẻ giết người mà trả tiền cho gia đình nạn nhân, thì được ra khỏi nhà tù, được trắng án.
Thế thì còn gì là công lý nữa.
Thế nên tôi có bài thơ vịnh công lý của nước Mỹ như sau:
“Nước Mỹ công lý để đâu?
Nước Mỹ công lý để ở đầu đô-la.
Người nghèo thì sẽ ra ma,
Người giàu ở Mỹ nhẩn nha ra tù”.///
